شاه کلید یادگیری سخنرانی

احتمالا این جمله را شنیده‌اید که سخنرانی یک مهارت ذاتی است و حتما می‌بایست استعداد یادگیری آن را داشته باشیم تا بتوانیم سخنران شویم.

جالب است بدانید که دقیقا خلاف این مطلب وجود دارد یعنی سخنرانی مهارتی آموختنی است و استعداد سهم اندکی در یادگیری این مهارت دارد. بطور کلی تمامی مهارت‌ها اکتسابی و آموختنی هستند. به عنوان مثال همانگونه که ما مهارتی مثل رانندگی را آموختیم، سخنرانی را هم می‌توانیم بیاموزیم. فقط لازم است بصورت مستمر و با پشتکار تمرین کنیم تا مسیر عصبی آن مهارت در مغز ما شکل بگیرد. برای اینکه این مفهوم بهتر مشخص شود، در ادامه به شرح و معرفی مسیر عصبی می پردازیم.

مسیر عصبی(Neural Pathway) چیست؟

مغز ما دارای هزاران میلیارد سلول مغزی (نورون) می‌باشد که به هم متصل هستند. یادگیری زمانی صورت می‌گیرد که یک مسیر در فاصله بین نورون‌ها (سیناپس) ساخته یا تقویت شود. وقتی کار جدیدی انجام می‌دهیم، نورون‌های عصبی در مغز مسیر جدیدی باز می‌کنند و با تکرار آن، مسیر ایجاد شده عریض‌تر و محکم‌تر میشود تا زمانی که آن کار یا مهارت تبدیل به عادت می‌گردد و به عبارتی یادگیری صورت می‌گیرد و این امر میسر نیست مگر با تمرین و تکرار زیاد.

برای اینکه مفهوم مسیر عصبی و نحوه شکل گیری آن بهتر مشخص شود لطفا فیلم زیر را با دقت مشاهده نمایید:

همانطور که گفته شد سخنرانی مهارتی آموختنی اما به یک شرط و آن شرط هم چیزی نیست جز:

تمرین ، تمرین و تمرین

دیل کارنگی در کتاب معروف خود بنام “آیین سخنرانی” می گوید:

تمام مطلب خلاصه می‌شود در
تمرین، تمرین، تمرین
این همه ی موضوع است
و بقیه مطالب هیچ است.

با تمرین مداوم می‌توانید مسیر عصبی یادگیری مهارت سخنرانی را بسازید و آن را تقویت کنید.

یکی از اشتباهات متداول این است که برخی دانستن یک مطلب را کافی می‌دانند که مصداق بارز آن این ضرب المثل معروف است که می‌گوید:

دانستن توانستن است!!!
یا
توانا بود هر که دانا بود!!!

در حالی که صرف دانستن یک موضوع کافی نیست و با تمرین هست که ما به تسلط کافی بر آن موضوع دست پیدا می‌کنیم.

پس بهتر است بگوئیم:

توانا بود هر که درست تمرین کند.

چطور یک مسیر عصبی ایده‌آل بسازیم؟

1. تیز حس باشید

یعنی اگر کسی در سخنرانی خیلی خوب یا حتی بد هست، نقاط ضعف و قوت او را پیدا کنیم و آن‌ها را برای خود پیاده سازی کنیم.

برای مثال چند روز پیش در جلسه‌ای حضور داشتم و سخنران سعی می‌کرد از عنصر طنز زیاد استفاده کند ولی متاسفانه زیاد از شوخی‌های نامناسب و گاهی رکیک استفاده می‌کرد. وقتی از برخی از شرکت کنندگان آن جلسه نظرشان را جویا شدم، متوجه شدم آت‌ها هم مانند من احساس خوبی نسبت به آن شوخی‌ها نداشتند. من در این مورد با تیز حسی این نکته را پیدا کردم و متوجه شدم که غالباً افراد از این نوع شوخی‌ها خوششان نمی‌آید.

از این به بعد در هر جلسه سخنرانی که حضور داشتید، سعی کنید از ویژگی‌های مثبت و نقاط قوت سخنران الگوبرداری کنید و از نقاط ضعف و ویژگی‌های منفی او درس بگیرید. آن‌ها در یک دفترچه یا اپلیکیشن‌های تلفن همراه خود ثبت کنید تا همیشه به آن دسترسی داشته باشید.

2. تمرین در موقعیت (تمرین به تنهایی)

قبل از سخنرانی، خود را در موقعیت مشابه قرار دهید و بارها سخنرانی خود را تمرین کنید.

یعنی همان لباسی که قرار است بپوشید را بر تن کنید و سخنرانی خود را از ابتدا تا انتها به تنهایی ارائه دهید اما فرض کنید که حضار در مقابل شما قرار دارند. این تمرین به شما کمک می‌کند که نقاط ضعف خود را حین سخنرانی پیدا کنید و آن‌ها را برطرف نمایید یا بهبود ببخشید.

این کار را می‌توانید مقابل آینه هم انجام دهید تا زبان بدن خود را بهتر ببینید.

تصاویر زیر مربوط به تمرین سخنرانی آدولف هیتلر می باشد. او نیز از این تمرین به خوبی استفاده می کرد.

3. ضبط صدا

یکی دیگر از تمرینات موثری که برای تقویت مهارت سخنرانی پیشنهاد می‌شود، این است که صدای خود را هنگام تمرین و بدون روخوانی و نگاه به متن سخنرانی ضبط کنید و آن را گوش کنید و به عبارتی خود را مورد ارزیابی قرار دهید. بهتر است موقعیت را واقعی فرض کنید.

برای انجام دادن این تمرین حداقل ۳ دقیقه سخنرانی کنید و سپس آن را گوش دهید.

در گام بعد سعی کنید یک یا دو مورد از اشکالات خود را شناسایی و مجددا با برطرف نمودن آن‌ها، صدای خود را ضبط کنید.

این کار را در شرایط یکسان انجام دهید و در برطرف کردن ایرادات عجله نکنید.

4. فیلم گرفتن از خود

امروزه در تمام منازل حداقل یک گوشی هوشمند دوربین موجود است. یکی از تمرینات فوق العاده سخنرانی، فیلمبرداری از خود است. این تمرین شبیه تمرین ضبط صدا می‌باشد با این تفاوت که علاوه بر صدای خود، تصویر خودتان را نیز می‌توانید مشاهده کنید و زبان بدن و حرکات دست‌تان را هم می‌توانید ارزیابی نمایید.

5. سخنرانی در جمع دوستان یا آشنایان

شاید بتوان گفت بهترین تمرین برای بهبود و رشد در مسیر یادگیری سخنرانی، تمرین سخنرانی در جمع دوستان یا آشنایان می‌باشد.

در این تمرین علاوه بر تمام مزایای تمرینات قبل، می‌توانید بازخوردهای افراد دیگری را نیز دریافت نمایید. گاهی خود ما نسبت به برخی مسائل یا نکات آگاه نیستیم. اما این تمرین به ما کمک می‌کند که علاوه از نگاه و بررسی خودمان، بازخوردهای نمونه‌ای از مخاطبان را نیز داشته باشیم. این تمرین به جهش ما در این مسیر کمک شایانی خواهد کرد.

همانطور که گفته شد هر انسانی که برای یادگیری سخنرانی علاقه و اشتیاق داشته باشد می‌تواند سخنران شود. فقط کافیست به خوبی تمرین کند و این کار را بصورت مستمر انجام دهد. در واقع می‌توان گفت تنها شاه کلید یادگیری سخنرانی “تمرین کردن” است.

به قول برایان تریسی(نویسنده کتاب پرفروش قورباغه را قورت بده):

تمرین کلید تسلط بر هر مهارتی است.