ماشین سخنرانی
سخنرانی و مهارت صحبت کردن در برابر جمع، مانند یک ماشین نیاز به چرخ، سوخت و انرژی برای حرکت دارد. البته موانعی هم بر سر راه آن قرار می‌گیرد که باعث کندی حرکت و گاهی انحراف مسیر می‌شود.
در این مقاله قصد داریم با دقت بیشتری به این ماشین بپردازیم و چرخ‌ها و سوخت آن را معرفی کنیم.
یک ماشین برای حرکت نیاز به چرخ دارد و اگر همه چیز محیا باشد اما چرخ‌های ماشین بر روی آن سوار نباشد، به هیچ وجه حرکت نمی‌کند. ماشین سخنرانی ما هم چهار چرخ دارد که برای حرکت به شدت به آن‌ها نیاز دارد:
انگیزه و علاقه
اولین رکن سخنران حرفه‌ای شدن، انگیزه و علاقه است. اگر برای یادگیری و ارائه یک سخنرانی، انگیزه و اشتیاق کافی وجود نداشته باشد، بدون شک آن سخنرانی موفق و موثر نخواهد بود.
اما ممکن است این سوال برایتان پیش بیاید که اگر این انگیزه و علاقه وجود نداشت باید چه کنیم؟
برای ایجاد یا افزایش انگیزه در هر کاری و به خصوص در سخنرانی باید به نکات زیر دقت کنیم:
-
یافتن چرایی
برای انجام دادن هر کاری شاید بتوان گفت اولین اقدام، یافتن چرایی آن کار هست. اگر می‌خواهید سخنرانی را بیاموزید یا در جایی سخنرانی کنید، حتما حتما به دنبال یک چرایی قدرتمند بگردید. یک چرایی قدرتمند، انگیزه شما را تقویت می کند و هنگام رویارویی با چالش‌ها و سختی‌های مسیر، برایتان قوت قلب و دلگرم کننده است.
-
شبکه ارتباطی
دومین عاملی که باعث می‌شود انگیزه شما در مسیر یادگیری افزایش یابد، برقراری ارتباط به انسان‌های موفق و افراد با نگرش مثبت است. اطرافیان به خصوص کسانی که بیشترین ارتباط را با آن‌ها داریم، تاثیر بسیار زیادی در موفقیت های ما دارند.
به قول جیم ران: شما میانگین پنج نفر اطراف خود هستید که بیشترین ارتباط را با آن‌ها دارید.
پس اگر می‌خواهید دل سرد نشوید و پر قدرت در این مسیر حرکت کنید، حتما در انتخاب اطرافیان خود دقت کنید. به دنبال کسانی بگردید که شما را دل گرم می‌کنند و حامی شما هستند. شاید لازم باشید به برخی افراد قطع ارتباط کنید یا ارتباط خود را کم و محدود نمایید. این کار مسیر جدیدی را برای شما باز می‌کند. مسیر موفقیت، پیشرفت و رشد فردی.
-
آموزش مستمر
آموزش و تمرین عملی به خودی خود انگیزه بخش و محرک هست. البته به شرطی که موارد آموزش دیده شده رو در زندگی خود بکار ببریم و گرنه اثر سو دارد. برای ارائه یک سخنرانی حرفه ای و ایده‌آل نیاز هست آموزش حرفه‌ای و استاندارد نیز ببینید و تمرینات زیادی نیز انجام دهید. وگرنه آموزش به تنهایی نمیتواند اثربخش باشد. آموزش مانند سوخت ماشین، شما را برای اقدامات بعدی شارژ می‌کند. بعد از هر بار آموزش دیدن، تمرینات آن را با دقت و حوصله انجام دهید و مطالب را بارها و بارها مرور کنید.
عزم و اراده جدی
تنها چیزی که شما را در مسیر یادگیری سخنرانی موفق می‌کند و نتایج چشم‌گیری را رقم می‌زند، عزم و اراده جدی و استمرار در این مسیر است.
احتمالا تلمبه‌های آب دستی را از نزدیک یا در فیلم و عکس‌ها دیده‌اید. کسی که می‌خواهد با این تملبه‌ها آب را از چاپ بکشد، باید به صورت مداوم و مستمر اهرم را بالا و پایین ببرد تا نهایتا به آب برسد. برخی در میانه کار خسته می‌شوند و اهرم را رها می‌کنند. برخی نیز آن را نامنظم حرکت می‌دهند، یعنی گاهی سریع و گاهی کُند. برخی نیز با سرعت ثابت و حوصله اهرم را تا زمان مشاهده آب حرکت می‌دهند.
به صورت کلی در زندگی نیز هر جایی که می‌خواهید پیشرفت کنید و قله‌های موفقیت را فتح نمایید باید پشتکار و اراده قوی داشته باشید. درصورت خسته شدن و دست کشیدن از ادامه کار با شکست روبرو خواهید شد. هیچ چیز با ارزشی به آسانی و بیهوده به دست نمی‌آید پس عزم خود را جزم کنید و با اراده حرکت نمایید.
احتمالا برای شما هم پیش آمده است که وقتی تصمیم دارید کار مهمی انجام دهید یا به هدف ارزشمندی دست یابید، گاهی جذابیت‌ها و لذت‌های زودگذر و کوچک شما را از مسیر اصلی‌تان دوره می‌کند. در سال ۱۹۶۰ والتر میشل آزمایشی را تحت عنوان “آزمایش مارشملو” بر روی تعدادی کودک انجام داد و متوجه شد کسانی که حاضر هستند از لذت های کوچک و محدود بگذرند، در آینده به انسان هایی موفق تبدیل می‌شوند که می توانند کارهایی انجام دهند که اکثر مردم توانایی انجام آن‌ها را ندارند. (برای اطلاعات بیشتر به مقاله دیسیپلین چیست؟ مراجعه کنید)
اگر سختی‌ها و چالش‌های مسیر یادگیری سخنرانی را تحمل کنید و از برخی جذابیت‌های محدود و همیشگی مثل تلویزیون دیدن، پرسه زدن در شبکه‌های اجتماعی و … بگذرید و با عزم و اراده جدی تمرین کنید، بدون شک به یک سخنران حرفه‌ای تبدیل خواهید شد.
موفقیت به گذشته یا زمان حال تو بستگی ندارد. به این بستگی دارد که حاضر باشی کارهایی را انجام‌دهی که آدم‌های ناموفق حاضر به انجام آن ها نیستند.
– بخشی از کتاب تنها راز موفقیت
شجاعت و اعتماد به نفس
در مقالات و کتاب‌های زیادی به مفهوم و معنای اعتماد به نفس پرداخته شده است. به زبان ساده می‌توان گفت اعتماد به نفس یعنی باور به توانمندی ها و به کارگیری آن‌ها در مسیر درست.
برخی از افراد فکر می‌کنند که برای ارائه سخنرانی باید حتما اعتماد به نفس بالایی داشته باشند، در حالی که اعتماد به نفس زمانی شکل می‌گیرد که ما اقدامی انجام دهیم. پس اگر می‌خواهید اعتماد به نفس خود را برای سخنرانی کردن افزایش دهید، باید دل را به دریا بزنید و حتی با وجود ترس و استرس سخنرانی کنید. فرقی نمی‌کند برای چه کسی یا در کجا، جمع دوستان یا آشنایان می‌تواند گزینه خوبی باشد. از گروه‌های کوچک و آشنا شروع کنید و کم کم این دایره را گسترده‌تر نمایید. منتظر نمانید ترس و استرس شما کم شود چرا که زمانی این اتفاق می‌افتد که اقدام کرده باشید.
نیک وویچیچ می‌گوید: شجاعت یعنی در حالی که می‌ترسید انجامش دهید.
پس منتظر معجزه نباشید، معجزه خود شمایید. اقدام کنید و ترس و استرس خود را مدیریت کنید.
لطفا به دنبال قرص و داروهای کاهش استرس هم نگردید. این داروها عوارض و مضرات زیادی دارد. وقتی این امکان وجود دارد که بدون قرص و دارو ترس خود را کاهش دهید، دیگر چه نیازی به این داروهاست؟؟؟
یکی از بدترین کارهایی که باعث می‌شود اعتماد به نفس‌تان را نابود کند، خودزنی هست.
نمونه های از خودزنی:
- من آمادگی ندارم
- من استرس دارم
- من کوچک‌تر از این هستم که بخوام حرفی بزنم.
- من نمی‌تونم صحبت کنم.
مطمئن باشید کلام شما بر روی ذهن شما تاثیر می گذارد، پس با جملات و عبارات منفی و نا امیدکننده، اعتماد به نفس و باور خود را تخریب نکنید.
برای یافتن راهکارهای کاهش ترس و افزایش اعتماد به نفس پیشنهاد میکنم حتما مقاله “چند راهکار برای مدیریت ترس از سخنرانی” را مطالعه نمایید.
تمرین تمرین تمرین
شاید بتوان گفت مهم‌ترین بخش یادگیری هر مهارت تمرین کردن است. سخنرانی نیز همانطور که در مقالات گذشته نیز گفته شده است یک مهارت آموختنی است و تنها راه یادگیری هر مهارتی انجام دادن تمرینات استاندارد و مستمر می‌باشد.
به قول برایان تریسی: تمرین، کلید تسلط بر هر مهارتی است.
سخنرانی نیز از این قاعده مستثنی نیست. پس از اینکه اصول ارائه یک سخنرانی حرفه‌ای را آموختید و با استاندارهای آن آشنا شدید، حتما برنامه ای مشخص و مداوم برای تمرین عملی تعیین کنید و گرنه آموزش بدون تمرین بی‌معنی است.
در واقع میشه گفت الزاما این ضرب المثل درست نیست که “توانا بود هر که دانا بود”. بهتر است بگوئیم “توانا بود هر که تمرین کند“.
دیل کارنگی در کتاب معروف آیین سخنرانی می گوید:
تمام مطلب خلاصه می شود در تمرین، تمرین، تمرین این همه‌ی موضوع است و بقیه مطالب هیچ است.
البته باید دقت داشت که تمرین به تنهایی و بدون یادگیری اصولی نیز هیچ فایده‌ای ندارد و حتی ممکن است باعث آسیب‌های جبران ناپذیر شود.
در مقاله “شاه کلید یادگیری سخنرانی” به چند تمرین استاندارد و مناسب برای تقویت مهارت سخنوری و فن بیان اشاره شده است.
