شخصیت شناسی و رفتار شناسی به روش دیسک (DISC)

وقتی صحبت از ارتباطات به میان می آید، یکی از مولفه های که می تواند در برقراری یک ارتباط موثر بین طرفین تاثیرگذار باشد، شناخت ویژگی های رفتاری و تیپ شخصیتی افراد است. بنابراین زمانی که شما به این سطح از آگاهی برسید که یک فرد دارای چه تیپ شخصیتی و صفات رفتاری است، رفتار و عکس العملی که در زمان برقراری ارتباط با او استفاده می کنید می تواند متفاوت و متمایز با دیگران باشد.

مدل های شخصیت شناسی زیادی وجود دارد که ما می توانیم برای ارزیابی و تحلیل رفتار افراد از آن ها استفاده کنیم، مدل هایی مانند MBTI ، DISC و … . اما در این مقاله قصد داریم به شناخت و معرفی مدل رفتار شناسی دیسک می پردازیم تا به واسطه این مدل رفتاری، بتوانیم روابط مستحکم تری را با دیگران و محیط اطراف مان برقرار کنیم.

اما قبل از آن به این نکته توجه داشته باشید که مدل های شخصیت شناسی و رفتار شناسی معروف دنیا صرفا برای شناخت دیگران کاربرد ندارند، بلکه مهم ترین مزیتی که این مدل های روانشناختی برای ما خواهد داشت، شناخت بهتر خودمان است. به یاد داشته باشید که شما زمانی می توانید به بهترین خودتان تبدیل شوید که به شناخت کاملی از خود رسیده باشید. بعد از رسیدن به این شناخت، قطعا هدف هایی که انتخاب می کنید شفاف و وضوح بیشتری خواهد داشت و شما بیشتر برای رسیدن به آن ها تلاش می کنید.

در مدل رفتار شناسی دیسک هدف بررسی، سنجش و ارزیابی صفات رفتاری و شخصیتی افراد است. در رفتار شناسی دیسک، رفتار و شخصیت افراد براساس 4 ویژگی شاخص دسته بندی می شود. بررسی و تحلیل این ویژگی ها، میزان و درصد این صفات را در تیپ شخصیتی هر فرد مشخص می کند و در جمع بندی نهایی تیپ شخصیتی و ویژگی رفتاری آن ها شناسایی می‌شود.

در رفتار شناسی DISC ما به دنبال کشف ویژگی های رفتاری و شخصیتی افراد برای شناخت هر چه بیشتر و پی بردن به نحوه تعامل آن ها با دیگران و محیط پیرامون شان هستیم و این مدل معیاری برای خوب یا بد بودن افراد نیست، بنابراین سعی نکنید با آگاهی از این ویژگی‌ها افراد را قضاوت و به آن ها برچسب خوب یا بد بودن بزنیم.

رفتارشناسی دیسک به ما کمک می‌کند که به خودشناسی و خودآگاهی رسیده و مهارت هایی را کسب کنیم که به واسطه آن به بررسی رفتار شخصیتی خود پرداخته و زمینه را برای بهبود هرچه بهتر خود فراهم کنیم. یکی از مواردی که شاید رفتارشناسی دیسک می تواند در آن موثر واقع شود، برای مبحث استخدام نیروی کار شرکت‌ها و موسسات و سازمان های مختلف است. شما با علم به اینکه از تیپ رفتاری و ویژگی شخصیتی افراد در زمان استخدام آگاهی دارید، جایگاه و وظیفه ای که بر عهده آن ها می گذارید قطعاً متناسب با شخصیت و ویژگی های رفتاری آن ها خواهد بود و این باعث می‌شود افراد از پس مسئولیت و وظیفه بر عهده شان قرار گرفته، به خوبی بر بیایند.

تاریخچه مدل رفتارشناسی دیسک (DISC) :

در اوایل قرن بیستم میلادی یکی از روانشناسان آمریکایی به نام ویلیام مولتن مارستن مطالعات گسترده بر روی تیپ های شخصیتی و ویژگی های رفتاری افراد انجام داد. مارستن به دنبال یک دسته بندی جامع تر و در عین حال ساده تر برای این تیپ های رفتاری بود و در پی تلاش های شبانه روزی، مارستن کتاب ” احساسات مردم عادی ” را در سال ۱۹۲۸ منتشر کرد.

براساس مطالعات مارستن؛ او 4 تیپ شخصیتی برای افراد در نظر گرفت که این چهار تیپ شخصیتی به ترتیب عبارت است از، مسلط، تاثیرگذار، باثبات و وظیفه شناس. هر فرد تنها به یکی از این چهار گروه رفتاری تعلق دارد. نتیجه تحقیقات و مطالعات مارستن باعث شد تا افراد با استفاده از مدل رفتار شناسی دیسک (DISC) به ساده ترین شکل ممکن به خودشناسی رسیده و نسبت به اطرافیان و محیط خود عملکرد مثبت و موثرتری داشته باشند.

مخترع و ابداع کننده آزمون شخصیت شناسی و رفتار شناسی دیسک:

شاید تصور کنید که مخترع این آزمون آقای مارسن باشد، اما باید بدانید که این آزمون ۳۰ سال بعد از انتشار کتاب احساسات مردم عادی توسط یک روانشناس سازمانی به نام والتر کلارک و براساس تئوری های کتاب مارستن طراحی و به مرحله آزمایش رسید. بعدها از این آزمون به عنوان ابزاری برای ارزیابی و شناخت تیپ شخصیتی افراد هنگام استخدام استفاده شد و سازمان ها، شرکت ها و نهادها از این آزمون بهره می بردند.

هر یک از حروف واژه دیسک (DISC) به چه معناست؟

همانطور که قبلا به این موضوع اشاره کردیم هر یک از حروف واژه دیسک، به یک تیپ شخصیتی و ویژگی رفتاری خاصی ارجاع داده می‌شود و قصد داریم در این جا به این موضوع بپردازیم؛

• حرف D مخفف کلمه Dominance به معنی تسلط است. افرادی که دارای تیپ شخصیتی D هستند، اغلب صفات از قبیل هدف گرا، قوی و رقابتی دارند.
• حرف I مخفف کلمه Influence معنی تاثیرگذار است. افرادی که دارای تیپ شخصیتی I هستند اغلب صفاتی مانند برونگرا، متقاعد کننده، خوشبین را دارا هستند.
• حرف S مخفف یا کوتاه شده کلمه Steadiness به معنی ثبات است. افرادی که دارای این تیپ شخصیت هستند، اغلب صلح طلب، دیپلماتیک و پشتیبان هستند.
• حرف C مخفف کلمه Conscientious به معنی وظیفه شناس است و وظیفه شناسی یکی از اصلی ترین ویژگی تیپ شخصیت شناسی C است. از ویژگی های دیگر این تیپ شخصیتی می توان به دقیق بودن، جزئی نگر بودن و منطقی بودن اشاره کرد.

تیپ شخصیتی D در مدل رفتارشناسی دیسک (DISC) :

حرف D که اولین حرف کلمه Dominance است و در نمودار فوق که مربوط به تیپ های شخصیتی (DISC) است و با رنگ قرمز مشخص شده است. افراد دارای تیپ رفتاری D، قوی اراده، مصر و دارای تفکر مستقل هستند. از دیگر صفات رفتاری این تیپ شخصیتی می‌توان به کنترل گرایی، خودنمایی، جاه طلبی و قدرت طلبی اشاره کرد. افرادی که در تیپ شخصیتی خود D بالاتری دارند؛ قدرتمند، جاه‌طلب، خود محور، سلطه جو و اصیل هستند. افراد دارای این ویژگی رفتاری از تلاش برای حل مشکلات و دستیابی به اهدافی که برای خود تعیین کردند، لذت برده و سرعت تصمیم گیری بالایی دارند.

تیپ شخصیتی I در مدل رفتارشناسی دیسک (DISC) :

حرف I اولین حرف کلمه Influence است و در نمودار فوق که مربوط به تیپ های شخصیتی دیسک (DISC) است، با رنگ زرد مشخص شده است. افراد دارای تیپ شخصیتی I ، افرادی خوشبین، به شدت دوستانه و صمیمی، پر انرژی و برونگرا هستند. تیپ شخصیتی I به شدت موجودات اجتماعی هستند. افرادی با این تیپ رفتاری، دوستان بسیار زیادی دارند و به شدت علاقه مند به دوست داشته شدن از طرف مقابل هستند. به سبب اجتماعی بودن تیپ I این افراد به آشنا شدن به افراد جدید علاقه دارند تا جایی که حتی مردم را به کار ترجیح می‌دهند.

تیپ شخصیتی S در مدل رفتارشناسی دیسک (DISC) :

حرف S اولین حرف از کلمه Steadiness است و در نمودار فوق که مربوط به تیپ های شخصیتی دیسک (DISC) است با رنگ سبز مشخص شده است. افراد دارای ویژگی رفتاری S، افراد آرام، دوستانه و بسیار وفادار هستند و برخلاف تیپ‌ شخصیتی I که بسیار اجتماعی هستند، تیپ شخصیتی S یک دایره کوچک و صمیمی از دوستان خود دارند. تیپ های رفتاری S، به دنبال نظم، انضباط و ثبات هستند و علاوه بر آن صلح طلب می باشند. صبور و پیگیر هستند و به محیط های آرام عادت بیشتری دارند. دوست دارن همیشه طبق یک سری قوانین و ضوابط خاص و روشن، رفتار و عمل کنند.

تیپ شخصیتی C در مدل رفتارشناسی دیسک (DISC) :

حرف C اولین حرف کلمه Conscientious است و در نمودار فوق که مربوط به تیپ های شخصیتی دیسک (DISC) است با رنگ آبی مشخص شده است. افرادی دارای تیپ شخصیتی C، معمولاً افرادی با تفکر انتقادی و خلق و خوی تندی بوده و همیشه استانداردها و قوانین خیلی خشک، سفت و سخت دارند. تیپ شخصیتی C معمولاً مصمم هستند که اگر کاری را قرار است انجام دهند تمام و کمال باید انجامش دهند. قبل از تصمیم گیری روی هر مسئله‌ای تمام جوانب، ضرر و سود آن را بررسی و می‌سنجند. در مدل رفتارشناسی C افراد به جزئیات (ریز و درشت) توجه می‌کند و کیفیت برایشان مهم است.

نتیجه گیری:

توجه داشته باشید که انسان زمانی در مسیر پیشرفت و کمال قرار خواهد گرفت که، به خودشناسی رسیده و در تلاش باشد با ایجاد ارتباطات موثر با دیگران به توسعه و رشد خود کمک کند. در این مقاله سعی شد تمامی مباحث پیرامون شخصیت شناسی به روش دیسک توضیح داده شود و هیچ ابهامی راجع به مدل رفتاری DISC باقی نماند. با این حال می توانید سوالات خود را در بخش نظرات در انتهای همین صفحه از ما بپرسید.