نوشتن متن سخنرانی

پس از انتخاب موضوع و تعیین هدف سخنرانی، حال نوبت به آماده سازی محتوا و متن سخنرانی می‌رسد.

از زمانی که موضوع سخنرانی شما مشخص می‌شود، می‌بایست شروع کنید به طراحی متن سخنرانی و هر ایده‌ای که درباره موضوع به نظرتان می‌رسد را بدون حساسیت و هر گونه فیلتری، یادداشت نمایید.

در اولین قدم برای خود برنامه ریزی کنید و بر اساس وقتی که باقی مانده است، جدول زمانی تنظیم کنید. در این مدت هرجا که هستید چه پشت فرمان ماشین و چه در حمام یا هر جای دیگری که می‌روید به این مسئله فکر کنید و ایده‌های خود را یادداشت کنید. بگذارید تمام ایده‌ها خودشان را نشان دهند و در نوشتن آن‌ها کوتاهی نکنید. بازهم تاکید میکنم، دراین بخش اصلا نیازی به فیلتر کردن و ارزیابی ایده‌ها نیست. همه را یادداشت کنید حتی مواردی که از نظر شما کم اهمیت یا بی ارزش به نظر می‌رسند.

در اینجا قصد دارم یکی از بهترین روش‌ها برای ایده پردازی و آماده سازی محتوای سخنرانی را خدمتتان معرفی کنم:

طوفان فکری(Brain Storming):

برای طوفان یا بارش فکری می‌بایست هرکلمه ای را که به ذهنتان می‌آید بدون دخل و تصرف و یا تجدید نظر یادداشت کنید، حتی اگر آن کلمات بی‌معنی یا کاملا بی‌ربط بودند. پس از این مرحله شروع کنید به بررسی دقیق کلمات و آن مواردی که به موضوع سخنرانی شما مرتبط می شوند را انتخاب نموده و برای تهیه متن سخنرانی از آن‌ها استفاده نمایید. دقت نمایید که در مرحله اول اصلا نیازی به ارزیابی و فیلتر کردن ایده‌ها و موضوعاتی که به ذهنتان خطور می‌کند نیست، فقط کافیست آن را یادداشت کنید. حتی اگر فکر می‌کنید ایده‌ای بی‌ارزش یا کم اهمیت هم هست بازهم آن را یادداشت کنید.

کاغذ یادداشت چسبی:

یکی از راه های مناسب برای این کار این است که از برگه یادداشت های چسب دار (استیکی نوت) استفاده نمایید. روش کار به این صورت است که یک برگه ترجیحا A3 سفید را بر روی سطحی بچسبانید و هر بار که ایده‌ای در رابطه با موضوعتان به ذهنتان خطور کرد بر روی یک برگه یادداشت چسب دار بنویسید و بر روی برگه A3 بچسبانید. هر گاه که تصمیم داشتید متن خود را نهایی کنید می‌توانید به کمک این تکنیک از ایده‌های یادداشت شده استفاده نمایید و با اضافه کردن یا حذف موارد اضافی، متن خود را آماده کنید.

نرم افزارها:

روش دیگری که می‌توانید از طریق آن ایده‌های خود را یادداشت نمایید، استفاده از برخی نرم افزارهای موبایل و کامپیوتر است. به عنوان مثال یکی از نرم افزارهای کاربردی و قدرتمند برای این کار، نرم افزار اورنوت (Evernote) می‌باشد. این نرم افزار قابلیت نصب بر روی تمام گوشی‌های هوشمند و همینطور کامپیوتر و مرورگر وب شما را دارد.

نرم افزار دیگری که می‌توانید از آن استفاده نمایید، نرم افزار Sticky Note می‌باشد که به کمک آن می‌توان ایده ها و یادداشت‌هایی را بر روی صفحه دسکتاب ویندوز بنویسید. این نرم افزار چیزی شبیه کاغذهای چسبی است با این تفاوت که در صفحه دسکتاپ کامپیوتر این امکان را فراهم می‌کند.

آنچه در نوشتن و آماده سازی متن سخنرانی از اهمیت به سزایی برخوردار است این است که شما می‌بایست از افکار، ایده ها و نگرش خود استفاده نمایید و مطالب را با خلاقیت خودتان ساده سازی و بومی کنید..

اما چند نکته را باید هنگام نوشتن متن سخنرانی دقت کنید:

• اول اینکه متن سخنرانی خود را بر اساس زمانی که دارید، تنظیم کنید و هیچ گاه تلاش نکنید که در یک سخنرانی کوتاه، مطالب زیادی را بگنجانید.
• حفظ کردن متن سخنرانی هیچ کمکی به شما نمی‌کند و بیشتر باعث افزایش ترس و استرس هنگام سخنرانی می‌شود. پس تلاش نکنید که متن سخنرانی خود را حفظ کنید.
• نکات مهم و اهداف سخنرانی را در متن خود مشخص کنید و برای انتقال بهتر آن ها برنامه ریزی کنید.

پس از اینکه متن خود را نوشتید، نوبت به آن می‌رسد که روشی را برای یادآوری هنگام سخنرانی به کار ببرید. زیرا قرار نیست متن سخنرانی را از رو بخوانیم یا اینکه در میان سخنرانی به آن مراجعه نماییم.

روش اول: دستنوشته

دستنوشته جایگزین مناسبی برای متن کامل سخنرانی است. زیرا با نوشتن متن سخنرانی به صورت کامل، نمی‌توانیم احساس و لحن مناسب را به مخاطب خود منتقل کنیم. از طرفی نیز ارتباط چشمی و زبان بدن هم هنگام خواندن متن سخنرانی، مغفول می‌ماند پس به نظر می‌رسد استفاده از دستنوشته حین سخنرانی به مراتب تاثیر بهتری دارد. در این روش شما می‌بایست سرفصل‌ها و عناوین مطالب را بر روی یک برگه یادداشت کوچک بنویسید و در سخنرانی به همراه داشته باشید. البته فقط زمانی نیاز است از آن استفاده کنید که مطالب خود را فراموش کرده‌اید.

چند نکته را برای آماده کردن برگه یادآوری باید رعایت کنید:

• فقط سرفصل‌ها و نکات مهم را بنویسید و از نوشتن توضیحات و جزئیات مطالب خودداری کنید.
• نوشته‌ها را با خط خوانا و درشت بنویسید. یکی از اثرات ترس و استرس هنگام سخنرانی، اختلال در بینایی است، درشت نویسی و با خط خوش نوشتن باعث می‌شود شما برای خواندن با مشکل مواجه نشوید.
• برگه کاغذ تا جای ممکن کوچک باشد و از برگه های بزرگ استفاده نکنید.
• در نوشتن عناوین و سرفصل‌ها، روند و ترتیب مشخصی را رعایت کنید. حتی برای این کار می‌توانید نکات را شماره گذاری نمایید.
• سعی کنید همه مطالب در یک روی برگه یادداشت شما باشد. همینطور از برگه های متعدد استفاده نکنید.

روش دوم: پاورپوینت

امروزه اکثر سخنرانان از پاورپوینت برای ارائه خود استفاده می‌کنند. پس با این وجود دیگر نگران فراموش کردن مطالب خود نخواهیم بود. زیرا هر آنچه را که در سخنرانی می‌خواهیم بیان کنیم می‌توانیم در اسلایدهای خود ذکر نماییم. البته فقط سرفصل‌های آن‌ها و نه تمام متن سخنرانی.

علاوه بر این، نرم افزار پاورپوینت امکانی دارد بنام Note که با کمک آن می‌توانید در کنار هر اسلاید مطالب یا نکاتی را یادداشت نمایید. این نوشته‌ها در حالت نمایش اسلایدها فقط برای خودتان قابل مشاهده است و مخاطبان نمی‌توانند این نکات و یادداشت های شما را ببینند.

برای ساخت اسلایدهای سخنرانی، نرم افزارهای دیگری به غیر از پاورپوینت هم وجود دارد که در مقالات بعد به آن ها اشاره خواهیم کرد.

روش سوم: رسم نقشه ذهنی (Mind Map)

یکی از بهترین و اصولی‌ترین روش های پیاده سازی متن سخنرانی، روش مایندمپ یا نقشه ذهنی است. این روش توسط آقای پروفسور تونی بوزان ابداع و معرفی شده است، که هم به صورت دستی و هم به کمک برخی نرم افزارها می‌توان آن را رسم نمود.

برای اینکه روش کار با مایندمپ بیشتر مشخص شود، بصورت گام به گام با هم پیش می رویم:

قدم اول: ایده یا موضوع اصلی سخنرانی خود را در وسط یک برگه A4 سفید به صورت افقی بنویسید.

قدم دوم: در این مرحله سرفصل‌ها و نکات اصلی را بر روی شاخه‌های اطراف ایده اصلی می‌نویسید.

قدم سوم: در آخرین مرحله سایر موارد و کلیات هر بخش را بر روی زیر شاخه‌ها یادداشت کنید.

در رسم مایندمپ می بایست به نکات زیر توجه نمایید:

• از عبارات و جملات طولانی استفاده نکنید و تا می‌توانید از کلمات و واژه‌های کلیدی برای یادآوری مطلب استفاده نمایید.
• هر شاخه را با رنگی متفاوت رسم نمایید.
• تعداد شاخه‌های اصلی بهتر است بین ۷ تا ۱۰ عدد باشد.
• شاخه‌ها را به صورت ساعتگرد رسم کنید.

برای یادآوری بهتر می توانید از المان‌ها و تصاویر کوچک استفاده نمایید.

همانطور که گفته شد، برای رسم مایندمپ می‌توانید از نرم افزار هم استفاده نمایید. برای نمونه سه مورد از بهترین و پرطرفدارترین آن‌ها را معرفی می‌کنیم.

1. iMindMap
2. Xmind
3. Mind Mapper

روش چهارم: جزوه اسلایدها (Handouts)

اگر می‌خواهید برای ارائه خود از پاورپوینت استفاده کنید می‌توانید جزوه ای از اسلایدهایتان را تهیه نموده تا در طول سخنرانی از آن‎ها استفاده نمایید. برای این کار به کمک نرم افزار فتوشاپ یا سایر نرم افزارهای از این دست، عکس اسلایدهایتان را در یک برگه A4 قرار دهید و از آن ها را پرینت رنگی بگیرید. برای صرفه جویی نیز می‌توانید در هر صفحه A4 سه یا چهار اسلاید قرار دهید.

این روش علاوه بر اینکه به یادآوری مطالب کمک می‌کند، در مواقع پیش بینی نشده مثل خراب شدن لپ تاپ یا دستگاه ویدئو پروژکتور، به یاری شما می‌آید و از ایجاد خلل در سخنرانی شما جلوگیری می‌کند.

اقدامک:

همین الان یک موضوع سخنرانی انتخاب کنید و از یکی از روش‌های گفته شده برای نوشتن متن سخنرانی اقدام نمایید.